Antik Mısır'ın en ünlü firavunlarından Tutankamon'un büstü, 4 Temmuz 2019'da Londra'daki Christie's müzayede evinde yaklaşık 6 milyon dolara satıldı. Bu satış, arkeoloji dünyasında büyük tartışmalara yol açarken, kültürel miras ve antik eser kaçakçılığı konularını tekrar gündeme getirdi.
Tartışmalı Satış: 6 Milyon Dolarlık Anlaşma
Firavun Tutankamon'un başını betimleyen kuvarsitten yapılmış antik heykel, Christie's müzayede evinde 5.971.285 dolara alıcı buldu. Hem satıcının hem de alıcının kimliği gizli tutulan bu işlem, diplomatik krize neden oldu.
Müzayede Detayları
- Satış Fiyatı: 5.971.285 Dolar
- Tarih: 4 Temmuz 2019
- Yer: Christie's Londra
- Materyal: Kuvarsit taş
- Boyut: Yaklaşık 28.5 cm yükseklik
Mısır'ın İddiaları ve Hukuki Süreç
Mısır Eski Eserler Bakanlığı, heykelin 1970'li yıllarda Karnak Tapınağı'ndan yağmalandığını iddia ediyor. Ünlü arkeolog Zahi Hawass, bu durumu "arkeoloji tarihinde kara bir gün" olarak nitelendirdi.
Mısır'ın Aldığı Aksiyonlar
- İngiltere'deki Mısır Büyükelçiliği resmi itirazda bulundu
- Mahkeme süreci başlatılacak
- UNESCO'ya resmi şikayet dilekçesi verilecek
- Eserin iadesini talep ediyor
Christie's Müzayede Evi'nin Savunması
Christie's, heykelin meşru yollardan elde edildiğini savunuyor. Müzayede evi yetkilileri, eserin 1960'larda veya 1970'lerin başında Alman asıllı Prinz Wilhelm von Thurn und Taxis'e (1919-2004) ait olduğunu belirtiyor.
Müzayede Evinin Açıklaması
"Tarihsel nesnelerin geçmişle ilgili karmaşık tartışmalar doğurabileceğini biliyoruz. Bizim rolümüz, en yüksek standartları koruyan şeffaf ve meşru bir pazar sunmaktır."
Kültürel Miras ve Etik Sorunlar
Bu olay, antik eserlerin ticareti konusundaki etik sorunları gözler önüne seriyor. Zahi Hawass'ın vurguladığı gibi, bu tür eserler özel koleksiyonlarda saklanmak yerine, dünya mirasının bir parçası olarak müzelerde sergilenmelidir.
Sorunun Boyutları
- Yasal Belirsizlik: 1970 öncesi antik eser ticaretindeki gri alanlar
- Proveniensiya Sorunu: Eserlerin kökenini kanıtlama zorluğu
- Diplomatik Gerginlik: Ülkeler arası kültürel miras anlaşmazlıkları
- Etik Tartışmalar: Özel koleksiyonculuk vs. kamu erişimi
Tutankamon: Antik Mısır'ın İkonu
Tutankamon (MÖ 1332-1323), 18. Hanedan döneminin genç firavunudur. 1922'de Howard Carter tarafından keşfedilen mezarı, Antik Mısır tarihinin en büyük arkeolojik bulularından biri olarak kabul edilir.
Tutankamon'un Önemi
- 9 yaşında tahta çıktı, 19 yaşında öldü
- Mezarı neredeyse hiç yağmalanmamış durumda bulundu
- Altın maskesi dünya çapında tanınır
- Modern arkeolojinin kilometre taşlarından biri
Sonuç ve Gelecek Beklentiler
Tutankamon heykeli vakası, antik eser ticaretindeki sorunları net bir şekilde ortaya koyuyor. Kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması konusunda uluslararası işbirliğinin artırılması gerektiği açık.
Bu tartışma, müzayede evleri, koleksiyoncular ve devletler arasında daha şeffaf ve etik kurallar geliştirilmesi ihtiyacını gösteriyor. Antik eserlerin asıl sahibi olan toplumlar ve tüm insanlık için erişilebilir olması, ticari çıkarlardan daha önemli olmalıdır.
Öneriler
- Daha sıkı proveniensiya kontrolü
- Uluslararası antik eser veri tabanı
- Müzayede evleri için etik kodlar
- Kültürel miras anlaşmalarının güçlendirilmesi
Bu vaka, sadece bir heykel satışı değil, aynı zamanda insanlığın ortak mirasına sahip çıkma sorumluluğumuzun hatırlatıcısıdır.
0 Yorumlar