Liderlik sadece karar vermekle değil, o kararların insan hayatına etkilerini görebilmekle de ilgilidir. Atatürk'ün hayatından aktarılan bir anekdot, bize hem disiplinin hem de merhamet ve adaletin nasıl bir arada olabileceğini gösteriyor.
Harf Devrimi'nin Kararlı Takipçisi
Türk Dili'nin yeni Latin harflerine geçiş sürecinde Atatürk, bu reformun uygulanmasında son derece kararlıydı. Modern Türkiye'nin inşasında dilin önemini bilen Atatürk, eski harflerin kullanımına tolerans göstermiyordu. Bu, sadece bir yazı değişimi değil, toplumsal bir dönüşümdü.
Bir seyahati sırasında girdiği devlet dairesinde karşılaştığı manzara onu derinden rahatsız etti. Yaşlı bir memurun defterinde eski harflerle yazılmış notlar buldu ve çok sert tepki verdi. Memurdan başlayarak amire kadar herkesi görevden aldı. "Bunlar mikroptur! Milli bünyenin iyiliği namına temizlenmeli!" diyerek öfkesini dile getirdi.
"Ekmekle Oynamak Doğru Değildir"
Ancak asıl öğretici olan, hikayenin devamıdır.
Akşam düzenlenen ziyafette konu yine aynı olaya geldiğinde, Atatürk valiye görevden çıkarılanları sordu. Vali, ücretli memurları işten çıkardığını söylediğinde Atatürk'ün tavrı değişti.
Derin bir düşünceye daldıktan sonra şunları söyledi: "O olmadı işte!... Bu adam, kabahatli, muhakkak!... Fakat, çoluğunun çocuğunun suçu ne? Onları aç bırakmaya hakkımız yok. Onu görevine usulca iade et!... Biz adamları cezalandırmalıyız, ama ekmekle oynamak doğru değildir!..."
Liderlikten Çıkarılacak Dersler
Bu olay, Atatürk'ün liderlik anlayışının birkaç önemli yönünü ortaya koyuyor:
Prensipte Kararlılık: Atatürk, devrimlerin uygulanmasında taviz vermedi. Ülkenin geleceğini şekillendirecek değişimlerin takipçisi oldu.
İnsani Sorumluluk: Aynı zamanda, cezalandırmanın masum insanlara zarar vermemesi gerektiğini biliyordu. Bir memurun hatası, ailesinin açlığa mahkum edilmesi anlamına gelemezdi.
Adalet ve Merhamet Dengesi: Disiplin gerekli, ancak acımasızlık değil. Ceza vermek ve insanı perişan etmek aynı şey değildir.
Kinin Değil Adaletin Peşinde: Atatürk'ün karakterinin bir başka yönü de kırgınlıkların geçici olmasıydı. İnsanlara ikinci şanslar verirdi, çünkü kin tutmazdı.
Günümüze Işık Tutan Bir Hikaye
"Ekmekle oynamak doğru değildir" sözü, bugün de yöneticiler, işverenler ve karar vericiler için önemli bir ilkedir. İnsanların geçim kaynakları, ailelerin geleceği söz konusuyken alınan kararların daha derin bir sorumluluk taşıdığını hatırlatır.
Atatürk bu olayda hem reformcu hem de insancıl bir lider olarak karşımıza çıkıyor. Gerektiğinde sert, ama asla zalim değil. Prensiplerinden taviz vermeyen, ama bu uğurda insanları yok etmeyi amaçlamayan bir duruş sergilemiştir.
Bu yazı, N.A. Banoğlu'nun "Nükte ve Fıkralarla Atatürk" eserinden esinlenerek hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Atatürk, liderlik, harf devrimi, insancıl yönetim, ekmekle oynamak, Atatürk sözleri, Türk tarihi
0 Yorumlar