25 Nisan 1941 - Atatürk'ün vefatının ardından kalbi kırılan bir dostun son yolculuğu
Türk tarihinin en önemli şahsiyetlerinden biri olan Mustafa Kemal Atatürk'ün yanında, sadık bir yaver ve ömür boyu arkadaş olarak yer alan Salih Bozok, 25 Nisan 1941'de hayatını kaybetmiştir. 1881 yılında Selanik'te doğan Salih Bey'in hikayesi, aslında bir dostluğun ve sadakatin destanıdır.
Çocukluk Arkadaşlığından Tarihi Dostluğa
Salih Bozok ile Mustafa Kemal'in tanışması tesadüf değildi; ikisi de Selanik'te aynı mahallede büyüdüler. Bu erken dönem arkadaşlığı, ilerleyen yıllarda Türk tarihine yön verecek bir birlikteliğin temellerini attı.
Her ikisi de aynı okullarda eğitim gördükten sonra Harp Okulu'ndan mezun oldular. Bu noktada yolları bir süre ayrıldı: Salih Efendi jandarma sınıfına seçilirken, Mustafa Kemal Akademi'ye devam ederek kurmay subay olma yolunda ilerledi.
Milli Mücadele'de Omuz Omuza
Mustafa Kemal'in Suriye Cephesi'nde bulunduğu dönemde Salih Bey'i başyaver olarak yanına aldı. Bu karar, iki arkadaş arasındaki sürekli beraberliğin başlangıcı oldu. Salih Bey, yarbaylık rütbesinden emekliye ayrıldıktan sonra bile Mustafa Kemal'in yanından ayrılmadı.
Milli Mücadele yıllarında Yüzbaşı Salih, Heyeti Temsiliye'de görevli olarak Ankara'ya geldi. Mustafa Kemal Meclis Başkanı olduğunda o da Meclis Başkanı başyaveri, Cumhurbaşkanı seçildiğinde ise Cumhurbaşkanlığı başyaveri unvanını aldı.
Siyasi Hayat ve İş Dünyasındaki Rolü
Ordudan istifa ettikten sonra Salih Bey, o dönemki adıyla Bozok olan Yozgat'tan milletvekili seçildi. 1939 seçimlerine kadar her dönemde milletvekilliği görevini sürdürdü. Bu süreçte Atatürk'ün sofrasındaki yerini ve çevresindeki özel konumunu da korudu.
Sadece siyasette değil, iş dünyasında da aktif rol oynayan Salih Bey, İş Bankası'nın kurucuları ve hissedarları arasında yer aldı. Bu, onun sadece bir asker ve siyasetçi değil, aynı zamanda ülkenin ekonomik kalkınmasına da katkı sağlayan bir kişi olduğunu göstermektedir.
Atatürk'ün Vefatı ve Salih Bey'in Son Yılları
10 Kasım 1938'de Atatürk'ün vefatı, Salih Bozok için dünyanın sonu anlamına geliyordu. Rivayetlere göre, bu acı haberi aldığında kalbine sıktığı kurşun nedeniyle yaralanmış, ancak ölümü 1941 yılına kadar ertelenmişti. Atatürk'ün vefatından sonra ruhen öldüğü söylenen Salih Bey, milletvekilliği devam etmesine rağmen sağlık sorunları nedeniyle Yalova'ya çekildi.
Değerli Anılar ve Miras
Salih Bozok'un en önemli mirası, "Yaveri Atatürk'ü Anlatıyor" adlı eseridir. Bu kitapta şu anlamlı sözleri yer alır:
"Atatürk'le birlikte yaptığım seyahatlere dair bazı defterde notlarım olduğu gibi, Atatürk'ün bana gönderdiği çok kıymetli mektupları vardır. Bunları neşretmek için benden satın almak isteyenler olmuştur, fakat Atatürk buna müsaade etmedi ve 'Bunları biz öldükten sonra neşretmek üzere çocuklarına miras bırak' dedi."
Son Yolculuk
25 Nisan 1941'de İstanbul'da hayatını kaybeden Salih Bozok, Ankara Cebeci Askeri Şehitliği'nde son istirahatgahını buldu. Mezar taşı, sadık bir dostun ve vatanseverin sessiz tanığı olarak durmaktadır.
Sonuç: Bir Dostluğun Ölümsüz Hikayesi
Salih Bozok'un hayat hikayesi, sadakatin ve dostluğun en güzel örneğidir. Çocukluk yıllarından başlayarak ömrünün sonuna kadar Atatürk'ün yanında yer alan bu değerli insan, Türk tarihinde unutulması mümkün olmayan bir yer edinmiştir.
Onun mirası, sadece yazılı belgeler değil, aynı zamanda bir lidere olan bağlılığın ve vatanseverliğin nasıl olması gerektiğinin canlı örneğidir. Salih Bozok, vefatının 83. yılında da saygı ve rahmetle anılmaya devam etmektedir.
Kaynak: Türk Tarih Arşivleri ve Salih Bozok'un "Yaveri Atatürk'ü Anlatıyor" adlı eseri
0 Yorumlar