Osmanlı İmparatorluğu'nun denizlerdeki gücünü gösteren en çarpıcı örneklerden biri, 1554 yılında yaşanan olaylardır. Seydi Ali Reis komutasındaki Osmanlı donanması, Hint Okyanusunun derinliklerinde Portekiz kuvvetleriyle giriştiği mücadelede tarihe geçecek kahramanlık örnekleri sergilemiştir.
4. Hint Seferi ve Hürmüz Zaferinin Ardından
1154 (1554) yılında gerçekleşen 4. Hint Seferi kapsamında, Osmanlı donanması Hürmüz Denizi Muharebesi'nden galibiyetle çıkmıştı. Körfezi geride bırakan donanma, Umman'ın stratejik Sohar Limanı'na başarıyla ulaşmış ve buradan Süveyş'e doğru yol almaya hazırlanmıştı.
Maskat Açıklarında Büyük Çarpışma
25 Ağustos Cumartesi günü, tarihin seyrini değiştirecek bir karşılaşma yaşandı. Alfonso de Noronha'nın oğlu Fernando de Noronha komutasındaki 34 gemiden oluşan güçlü Portekiz donanması, Maskat'ı abluka altına almıştı. Sayısal üstünlüğe sahip olan Portekiz kuvvetleri, yarısı kadar bile güce sahip olmayan Türk donanmasını hızla bozabileceğini düşünüyordu.
Seydi Ali Reis'in Stratejik Dehasý
Deneyimli Osmanlı amirali Seydi Ali Reis, düşmanın yelken avantajını etkisizleştirmek için ustaca bir strateji geliştirdi. Sırtlı kıyılara yakın, rüzgarsız bir bölgede savunma yapma kararı aldı. Bu hamle, savaşın kaderini belirleyecekti.
Portekiz kalyonları rüzgarı arkalarına alarak salvo atışlarıyla yaklaşırken, atışları sonucunda bir Türk kadırgası alevler içinde kalmıştı. Ancak sırtların altında kalan kalyonlar rüzgarsız kalmış ve kadırgalarından kopmuşlardı.
Kararlý Taarruz ve Zafer
Fırsatı değerlendiren Seydi Ali Reis, 14 kadırgasıyla ani bir taarruz başlattı. Portekiz kadırgaları henüz yetişmeden kalyonlara bindirme yapmayı başardı. Çarpışma artık iki tarafın denizcilerinin cesaretine ve gücüne kalmıştı.
Uzun süren amansız mücadelede:
- Portekiz donanması 5'er kalyonu ve kadırgasını kaybetti
- 200 Türk denizcisi şehadet şerbetini içti (aralarında gemi kaptanları da vardı)
- Toplam 10 gemisini kaybeden Portekiz amirali çekilme kararı aldı
- Çekilme sırasında çıkan yangında 2 Portekiz kalyonu daha battı
Surat Kuşatması: Karadan Süren Mücadele
Fil Tufanı ve Gucerat Kıyıları
Maskat zaferinin ardından Süveyş'e doğru yola çıkan Osmanlı donanması, beklenmedik bir doğa olayıyla karşılaştı. "Fil Tufanı" adı verilen şiddetli kasırga, donanmayı 10 gün boyunca doğuya sürükledi ve Gucerat kıyılarına ulaşmalarına neden oldu.
Surat'ta Savunma
Daman Limanı'ndayken Melik Esed'den aldığı istihbarat sonucu, 87 parçalık Portekiz donanmasının peşinde olduğunu öğrenen Seydi Ali Reis, daha güvenli olan kuzeydeki Surat'a sığındı. Burada yerli halktan ve yönetimden destek alarak:
- Tabyalar kurdu
- Kaleyi savunmaya hazırladı
- Gemilerden top atışlarıyla karşılık verdi
İki Aylık Kuşatma
Portekiz kuvvetleri gemilerden yapılan top atışlarının yetersiz olduğunu anlayınca karaya asker çıkararak şehri abluka altına aldı. Yaklaşık iki ay süren kuşatmada:
- Yerli halktan hem yardım edenler hem de düşmanla işbirliği yapanlar vardı
- Şehir defalarca düşme noktasına geldi
- Her seferinde Seydi Ali Reis ve garnizon kumandanı Hüseyin Ağa müdafaayı başardı
- Ağır kayıplar veren Portekiz donanması, Gucerat şahının yaklaşması üzerine deniz yoluyla çekildi
Kahramanlığın Sonu ve İstanbul'a Dönüş
Kuşatmanın kaldırılmasının ardından Gucerat şahı beklenenin aksine bölgeye gelmeyip Ahmedabad'a gitti. Artık denize açılmanın imkansız olduğunu gören Seydi Ali Reis:
- Kalan kadırgaları ve topları sattı
- Yaşadıklarına delil olarak Gucerat Hükümdarı'ndan resmi bir belge aldı
- Az sayıdaki adamıyla birlikte kara yoluyla İstanbul'a dönmek için Hindistan içlerine girdi
Sonuç: Osmanlı Denizcilik Tarihinde Altın Sayfalar
1554 yılında yaşanan bu olaylar, Osmanlı deniz kuvvetlerinin cesaret, strateji ve fedakarlık açısından en parlak örneklerini oluşturur. Seydi Ali Reis'in liderliğindeki bu mücadele, sayısal dezavantaja rağmen kazanılan zaferlerle ve sonuna kadar sürdürülen dirençle Türk denizcilik tarihinin en onurlu sayfalarından birini oluşturur.
Bu destansı mücadele, Osmanlı İmparatorluğu'nun uzak denizlerde bile ne denli güçlü ve kararlı olduğunun kanıtı olarak tarihteki yerini almıştır.
){kind=link}
0 Yorumlar