11 Mart 1914 - Türk havacılık tarihinin en acılı günlerinden biri...
Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden Tayyareci Nuri Bey, bugünden tam 110 yıl önce gerçekleştirmeye çalştığı İstanbul-Kahire uçuşu sırasında hayatını kaybetti. Peki bu genç pilot kim miydi ve neden Türk havacılığı için bu kadar önemli?
Boyabatlı Bir Genç Subayın Havacılık Yolculuğu
1890 yılında Boyabat'ta dünyaya gelen Nuri Bey, döneminin elit eğitim kurumu olan Mühendishane-i Berr-i Hümayun'dan (günümüzdeki Harp Okulu) 1910'da teğmen rütbesiyle mezun oldu. Ancak onun asıl tutkusu, o dönemde henüz emekleme aşamasında olan havacılık olacaktı.
Osmanlı'nın Havacılığa İlgisi Nasıl Başladı?
1910 yılında Fransa'da düzenlenen Picardie Manevraları'nda askeri amaçlı uçakların kullanılması, dünya devletleri gibi Osmanlı İmparatorluğu'nun da dikkatini çekti. Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa'nın öncülüğünde:
- Yeşilköy'de Tayyarecilik Mektebi kuruldu
- Uçuş karargahı oluşturuldu
- Pilot yetiştirmek için subaylar Avrupa'ya gönderildi
Bu seçkin 8 subay arasında yer alan Nuri Bey, Fransa'daki Bucq Uçuş Okulu'ndan mezun olduktan sonra Türkiye'ye döndü ve Yeşilköy'deki eğitimlerine devam etti.
Türk Havacılığının İlk Rekorları
Nuri Bey'in havacılık kariyeri rekorlarla doluydu:
İlk Yükseklik Rekoru
İstanbul ve Hadımköy üzerinde yaptığı uçuşlarda 1500 metre yüksekliğe çıkarak döneminin rekoru kırdı. Bu başarısı kendisine özel bir başarı belgesi kazandırdı.
İlk Dayanıklılık Ödülü
Havacılığı teşvik etmek amacıyla havada en az 1 saat kalabilen pilotlara verilen 5 bin kuruşluk ödülü alan ilk kişi oldu. İstanbul ve Çatalca üzerinde birkaç kez bir saatten fazla uçuş gerçekleştirdi.
İlk Uzun Mesafe Uçuşu
24 Ekim 1913'te Teğmen Hami Bey ile birlikte Edirne-İstanbul arasındaki 240 kilometrelik mesafeyi hiç yere inmeden tamamladı. Motor arızasına rağmen Safraköy'e güvenli iniş yapan bu uçuş, Türk havacılık tarihinin ilk uzun mesafe uçuşu olarak kayıtlara geçti.
Tarihi İstanbul-Kahire Uçuşu: Bir Kahramanlık Destanı
Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın talimatıyla başlayan İstanbul-Kahire uçuşu, hem Balkan Savaşı'nın acı hatıralarını silmek hem de Türk pilotlarının yeteneğini dünyaya göstermek amacıyla planlandı.
Uçuşun Detayları
- Başlangıç: 8 Şubat 1914, İstanbul
- Yakıt İkmal Noktaları: Konya ve Halep
- Katılımcılar: Pilot Nuri Bey ve Rasıt Yüzbaşı İsmail Hakkı Bey
Türkiye'nin İlk Posta Uçuşu
Bu tarihi yolculuk sırasında Nuri Bey, Bilecik ve Eskişehir postalarını taşıyarak Türkiye'nin ilk posta uçuşunu da gerçekleştirdi. Bu, Türk havacılığı açısından bir başka önemli milestone'du.
Toros Dağları'nın Zorlu Geçişi
Yolculuğun en kritik anı Toros Dağları'nı aşmak oldu. Uçağın rasıtla birlikte bu yüksekliği aşamayacağının anlaşılması üzerine, Nuri Bey tek başına uçarak dağları geçti. Rasıdı İsmail Hakkı Bey ise trenle Tarsus'a gitti ve orada buluştular.
Trajik Son: Yafa'da Yaşanan Kaza
11 Mart 1914 günü, hedefe sadece bir etap kalmışken trajedi yaşandı. Yafa'dan kalkış yapan Nuri Bey, rüzgar koşulları nedeniyle denize düştü.
Kazanın Sebepleri
- Meydanın konumu gereği sadece denize doğru kalkış mümkündü
- Karadan denize esen rüzgar kalkışı zorlaştırıyordu
- Beklemek yerine uçuşa devam etme kararı alındı
- Dönüş manevrasında uçak hızını kaybetti
Rasıdı İsmail Hakkı Bey kurtarıldı ancak Tayyareci Nuri Bey çok fazla su yutması nedeniyle hayatını kaybetti.
Nuri Bey'in Mirası ve Türk Havacılığına Katkıları
Tayyareci Nuri Bey, sadece 24 yaşında hayatını kaybetmesine rağmen Türk havacılığına çok önemli katkılarda bulundu:
- İlk yükseklik rekoru (1500 metre)
- İlk uzun mesafe uçuşu (240 km)
- İlk posta uçuşu gerçekleştirmesi
- İlk dayanıklılık ödülü sahibi
- Türk havacılığının uluslararası tanınırlığına katkı
Sonuç: Unutulmayan Kahraman
Türk havacılığının öncü isimlerinden Tayyareci Nuri Bey, cesaretiyle, azmiyle ve vatanseverliğiyle bugün bile ilham vermeye devam ediyor. Onun açtığı yolda ilerleyen Türk havacılığı, bugün dünya standartlarında başarılara ulaştı.
Nuri Bey'in hikayesi bize gösteriyor ki; bazen hayallerimiz uğruna aldığımız riskler, gelecek nesillere ışık tutacak başarıların temeli oluyor. 110 yıl sonra bile onun adını saygıyla anmamızın sebebi budur.
"Türk havacılığının altın harflerle yazılan ismi: Tayyareci Nuri Bey"
Kaynak Bilgisi: Bu yazı, Anadolu Ajansı'nın arşiv haberinden derlenerek hazırlanmıştır.
Etiketler: #TayyareciNuriBey #TürkHavacılığı #HavacılıkTarihi #OsmanlıDönemi #İstanbulKahireUçuşu #TürkPilotları #HavacılıkKahramanları
0 Yorumlar