Atatürk'ün Bilinmeyen Hikayesi: "Dağ Başını Duman Almış" Marşının Doğuşu

19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkan Mustafa Kemal'in Havza yolculuğunda yaşanan unutulmaz anı

1919: Zorlu Bir Yolculuğun Başlangıcı

Tarih 19 Mayıs 1919... Mustafa Kemal Samsun'a çıktıktan sonra, İngilizlerin kendisine verdiği görevi farklı şekilde yorumlayacağını anlayınca, Anadolu içlerine doğru ilerleme kararı aldı. İlk hedef Havza kasabasıydı.

Eski Benz ile Başlayan Mücadele

Yolculuk için acilen bir otomobil bulunması gerekiyordu. Yapılan araştırmalar sonucunda sadece çok eski bir Benz marka otomobil bulunabildi. Yaverlerinin "çok eski" ve "her an arıza çıkarabilir" uyarılarına rağmen, Mustafa Kemal kararlıydı:

"Başka otomobil var mı?" "Yok" "Öyleyse bununla yola çıkacağız"

Gecenin Karanlığında Zorlu Yolculuk

Samsun'dan Havza'ya doğru gecenin karanlığında başlayan yolculuk, beklenenden çok daha zor geçti:

• Yağmurun bozduğu yollar son derece kötüydü
• Harap otomobil saatte sadece 14 km hız yapabiliyordu
• Sürekli arıza veren araç, yaşlı şoförü sürekli uğraştırıyordu
• 38 yaşındaki Mustafa Kemal sabırsızlanıyor, zaman zaman direksiyona müdahale ediyordu

Otomobilin Durması ve Yürüyüş Kararı

Sonunda otomobil bir dönemeçte tamamen durdu. Şoförün tüm çabasına rağmen çalıştırılamayan araçtan sonra, başka çare kalmamıştı. Şoför, yarım saatlik yürüyüş mesafesinde bir köy olduğunu ve orada at veya araba bulunabileceğini söyledi.

"Dağ Başını Duman Almış" Marşının Doğuşu

Şafak sökerken, dağların bulutlara değen tepeleri pembeleşmeye başlamıştı. İşte bu unutulmaz anın ardından, Türk tarihine geçecek bir marş doğdu.

Mustafa Kemal yanındakilere dönerek: "Sizlere yorulmamanız için bir çare söyleyeceğim. Dağ başını duman almış marşını biliyor musunuz?"

Yanındakilerden hiçbiri böyle bir marş duymamıştı. Çünkü bu marş, o anda Mustafa Kemal tarafından yaratılıyordu.

Tarihi Marşın Sözleri

Gür bir sesle söylemeye başladığı marş şöyleydi:

Dağ başını duman almış, Gümüş dere durmaz akar. Güneş ufuktan şimdi doğar, Yürüyelim arkadaşlar…

Sesimizi yer, gök, su dinlesin, Sert adımlarla her yer inlesin! Bu gök, deniz nerede var? Nerede bu dağlar, taşlar. Bu ağaçlar, güzel kuşlar, Yürüyelim arkadaşlar…

Bir Liderin Vizyonu ve Azmi

Bu hikaye, sadece bir yolculuk anısı değil, aynı zamanda Mustafa Kemal'in liderlik özelliklerinin mükemmel bir yansımasıdır:

Pratik Çözüm Odaklılığı: Eski otomobille yola çıkma kararı Azim ve Kararlılık: Zorluklara rağmen yolculuğu sürdürme Moral Liderliği: Zor anında marş söyleyerek ekibi motive etme Yaratıcılık: Anlık ilham ile marş bestelemesi

Tarihi Kaynaklarda Bu Anı

Bu değerli anı, dönemin tanık ve yazarları kayıt altına almıştır:

• Münir Hayri Egeli - "Atatürk'ten Bilinmeyen Hatıralar"
• Falih Rıfkı Atay - "Babanız Atatürk"

Sonuç: Küçük Anların Büyük Anlamları

1919'daki bu küçük ama anlamlı anı, Türk Kurtuluş Savaşı'nın ruhunu yansıtan önemli bir hikayedir. Mustafa Kemal'in zorluklara karşı takındığı tavır, optimizmi ve liderlik vasıfları, o karanlık günlerde bile umudunu kaybetmediğini göstermektedir.

"Dağ başını duman almış" marşı, sadece bir yürüyüş marşı değil, aynı zamanda yeni bir ülkenin doğuş hikayesinin sembolik başlangıcı olarak tarihteki yerini almıştır.

---

Bu yazı, Atatürk'ün az bilinen anılarından birini gün ışığına çıkarmak amacıyla, güvenilir tarihi kaynaklardan yararlanılarak hazırlanmıştır.