Giriş
1918 yılı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşanan kritik olaylarla dolu bir yıldı. Bu zorlu süreçte Mustafa Kemal Paşa'nın sağlık sorunları nedeniyle yaşadığı tedavi süreci, hem kişisel mücadelesini hem de dönemin siyasi atmosferini gözler önüne seriyor.
Böbrek Rahatsızlığının Başlangıcı
Mustafa Kemal Paşa, 1918 yılının ilk aylarında ciddi böbrek sancıları yaşamaya başladı. Bu rahatsızlık, onun askeri ve siyasi faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyecek kadar şiddetliydi. Dönemin tıp koşulları göz önüne alındığında, böyle bir hastalığın tedavisi için yurt dışına gitme zorunluluğu ortaya çıktı.
Viyana ve Karlsbad Tedavi Kararı
25 Mayıs 1918 tarihinde İstanbul'dan trenle harekete geçen Mustafa Kemal Paşa, önce Viyana'ya gitti. Bu kararın alınmasında Enver Paşa ve Doktor Süleyman Numan Paşa'nın tavsiyeleri etkili oldu. Mustafa Kemal'in Halep'te bulunan İzzettin (Çalışlar) Bey'e gönderdiği mektupta bu durumu açıkça belirttiği görülüyor.
Karlsbad'daki Tedavi Süreci
13 Mayıs 1918 tarihinde Karlsbad'a varan Mustafa Kemal Paşa, tam 4 Ağustos 1918'e kadar bu şehirde kaldı. Yaklaşık üç aylık bu süre, onun hayatında önemli bir dönüm noktası oldu.
Başmabeyinci Lütfü Simavi Bey'in Tanıklığı
Dönemin önemli tanıklarından Başmabeyinci Lütfü Simavi Bey, Mustafa Kemal'i ziyaret etmesi hakkında değerli bilgiler aktarıyor:
"Giderken Mustafa Kemal Paşa'yı veda ziyareti yapmıştım. Doktorların tavsiyesiyle kendilerinin de böbreklerinden tedavi için Karlsbad'a gitmek üzere Harbiye Bakanlığı'ndan izin istediğini söyledi."
Enver Paşa'nın Siyasi Hesapları
Lütfü Simavi Bey'in aktardığı bilgiler, dönemin siyasi atmosferini de gözler önüne seriyor. Enver Paşa'nın Mustafa Kemal'i ciddi bir rakip olarak gördüğü ve onun İstanbul'dan uzaklaşmasını istediği anlaşılıyor. Bu durum, tedavi sürecinin sadece sağlık boyutuyla sınırlı kalmadığını gösteriyor.
Sultan Reşat'ın Vefatı ve Vahdettin'in Tahta Çıkışı
Mustafa Kemal Paşa Karlsbad'dayken Sultan Reşat vefat etti ve Vahdettin Efendi padişah oldu. Bu gelişme, Mustafa Kemal'in İstanbul'a çağırılmasına neden oldu.
Mustafa Kemal'in Duygusal Mektubu
19 Temmuz 1918 tarihinde Başmabeyinci Lütfü Simavi Bey'e gönderdiği mektupta Mustafa Kemal'in duyguları çok net bir şekilde ortaya çıkıyor:
"Efendimizin tahta çıkışları, vatanımızın saadet ve selameti açısından, bende son derece ümit yarattı. Merhum Sultanımızın ebediyete ermesinden, üzgün olmakla beraber vatanın, milletin, ordumuzin oyuncak olmaktan kurtarılacağı kanaatimin oluşmasıyla üzüntüm kalkmıştır."
Tarihsel Önemi
Bu tedavi süreci, Atatürk'ün hayatında birçok açıdan önemli bir dönemdi:
- Sağlık mücadelesi: Ciddi bir hastalıkla başa çıkma süreci
- Siyasi gelişmeler: Sarayda yaşanan değişimler
- Kişisel refleksiyonlar: Ülkenin geleceği hakkındaki düşünceleri
- Diplomatik deneyim: Avrupa'da geçirdiği süre
Sonuç
Mustafa Kemal Paşa'nın 1918 yılındaki Karlsbad tedavi süreci, sadece bir sağlık meselesi değildi. Bu dönem, onun hem fiziksel mücadelesini hem de ülkenin geleceği hakkındaki düşüncelerini şekillendirdi. Padişah değişimi sırasında yazdığı mektup, onun vatan sevgisini ve gelecek vizyonunu açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Bu süreç, Atatürk'ün hayatındaki az bilinen ama önemli dönemlerden biri olarak tarihte yerini alıyor. Sağlık sorunlarına rağmen ülkesinin geleceğini düşünmeyi hiç bırakmayan bir liderin portresi çiziyor.
Kaynaklar:
- BAYUR, Yusuf Hikmet, Atatürk, Hayatı ve Eserleri I, Samsun'a Çıkışına Kadar, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 1997
- Atatürk'ten Gençliğe Unutulmaz Anılar, Ahmet Gürel, Mayıs 2009
Not: Başmabeyinci: Eskiden, padişahların yakınında bulunup onun buyruklarını ilgililere bildirmekle görevli kişi.
0 Yorumlar