Türk Kurtuluş Savaşı'nın en kritik dönemlerinden biri olan 1921 yılının 9 Haziran'ında, Karadeniz kıyısındaki küçük liman kenti İnebolu, büyük bir sınavdan geçmiştir. Bu tarih, sadece İnebolu için değil, tüm Türk milleti için önemli bir dönüm noktası olmuş ve "İnebolu Kahramanlık Günü" olarak tarihe geçmiştir.
İnebolu'nun Stratejik Önemi
Kurtuluş Savaşı döneminde İnebolu, sıradan bir liman kenti değildi. Dönemin en önemli ticaret merkezlerinden biri olan bu şehir, milli mücadele için hayati bir rol üstlenmiştir:
Lojistik Üs Olarak İnebolu
- İnsan Kaynağı Merkezi: Kurtuluş Savaşı'na katılmak isteyen gönüllüler, teknelerle İnebolu İskelesine gelip buradan Anadolu'ya geçiyordu
- Silah ve Cephane Kapısı: İstanbul ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden gelen savaş malzemeleri İnebolu limanı üzerinden Anadolu'ya ulaşıyordu
- Stratejik Geçiş Noktası: İnebolu-Küre-Seydiler-Kastamonu güzergahı, Ankara'ya uzanan kritik bir hat oluşturuyordu
Yunan Saldırısı: 9 Haziran 1921
Yunan Donanmasının Tehdidi
İnebolu'nun stratejik önemini fark eden Yunan kuvvetleri, Karadeniz'deki donanmalarıyla iskeleyi denetlemeye başlamıştır. Ancak bu önlemler yeterli olmayınca, daha sert bir hamle yapmaya karar vermişlerdir.
Panter ve Kılkış Zırhlılarının Saldırısı
9 Haziran 1921'de Panter ve Kılkış adlı iki Yunan zırhlısı İnebolu limanına yaklaşmıştır. Şehrin ileri gelenlerine iki saatlik bir ültimatom vererek, tüm cephane ve silahların teslim edilmesini talep etmişlerdir.
İnebolulular'ın Zekice Hamlesi
İnebolu halkı, Yunan savaş gemilerinin yaklaştığı haberini önceden almış ve hazırlık yapmıştır:
- Cephaneler bombalamadan zarar görmemesi için İkiçay Mevkii'ne taşınmıştır
- Değerli malzemeler, zırhlıların top atışlarının ulaşamayacağı tepenin arkasındaki güvenli bölgelere nakledilmiştir
Bombardıman ve Direniş
Cephanelerin teslim edilmemesi üzerine Yunan savaş gemileri İnebolu'yu bombalamıştır. Ancak bu saldırı, İnebolulular'ın kararlılığını kıramayarak, kentin Kurtuluş Savaşı'ndaki kritik rolünü sürdürmesine engel olamamıştır.
İnebolu'ya Verilen Onurlar
"Yiğit" Unvanı
1924 yılında, İstiklal Madalyası alan ilk ve tek ilçe olan İnebolu'ya, Atatürk'ün önerisiyle TBMM tarafından "Yiğit" unvanı verilmiştir. Bu özel unvan, İnebolu'yu diğer kahramanlardan ayıran önemli bir ayrıcalıktır:
- İlk İlçe: İnebolu, İstiklal Madalyası alan ilk ilçe olmuştur
- Karşılaştırmalı Durum: Kahramanmaraş 1925'te, Gaziantep ve Şanlıurfa ise daha sonra bu onura kavuşmuştur
İnebolulular'ın Mütevazı Yaklaşımı
İnebolu halkının asil duruşu, "Yiğit" unvanını kullanmamalarında da görülür: "Bizler her Türk evladının yapacağı gibi vatani görevimizi yaptık, her Türk yiğittir, farkımız yoktur" mantığıyla bu unvanı kullanmayı tercih etmemişlerdir. Bu nedenle ilçeye hâlâ sadece "İnebolu" denmektedir.
İstiklal Yürüyüşü: Cephanelerin Taşınması
Kutsal Emanetlerin Yolculuğu
Türk İstiklal Mücadelesi sırasında yaşanan en etkileyici hikayelerden biri, cephanelerin İnebolu'dan Ankara'ya taşınmasıdır:
- İstanbul'dan Getiriliş: İşgal ordularının el koyduğu Osmanlı silah ve cephanesi, bin bir güçlükle tekne ve takalarla İnebolu'ya getirilmiştir
- Sahile Çıkarılması: Mavnalarla (kayıklarla) sahile boşaltılan bu kutsal emanetler
- Halk Hareketi: Yaşlı-genç, çocuk-kadın demeden tüm halk, omuzlarda ve kağnılarla cephaneleri taşımıştır
- Güzergah: İnebolu-Küre-Seydiler-Kastamonu yolu ile Kuvay-i Milliye güçlerine Ankara'ya ulaştırılmıştır
İnebolu Mavnacılar Loncası'nın Onuru
Beyaz Şeritli İstiklal Madalyası
İnebolu'nun kahraman kayıkçılarının savaştaki takdire değer mücadelesi göz ardı edilmemiştir:
- Tarih: 11 Şubat 1924 tarihinde TBMM'nin 99. oturumunda
- Karar: 66 numaralı Kanun ile İnebolu Mavnacılar Loncası'na "Beyaz Şeritli İstiklal Madalyası ve Beratı" verilmiştir
- Anlam: Bu madalya, kayıkçıların şahsında tüm İnebolu halkına verilmiş bir onurdur
Tarihi Karar
9 Nisan 1924 tarihli TBMM kararıyla İnebolu kayıkçılarının gayret ve başarıları Beyaz Şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir.
İnebolu Kahramanlık Günü
9 Haziran tarihi, İnebolu'nun bombalandığı günün yıl dönümü olarak "İnebolu Kahramanlık Günü" ilan edilmiştir. Bu gün, sadece İnebolu için değil, tüm Türk milleti için fedakarlık ve vatan sevgisinin simgesi haline gelmiştir.
Sonuç: Bir Şehrin Ölümsüz Destanı
İnebolu'nun 9 Haziran 1921'deki direniş hikayesi, küçük bir liman kentinin nasıl büyük bir ulusun kaderini değiştirebileceğinin en güzel örneğidir. İnebolulular'ın gösterdiği fedakarlık, sadece o günün kahramanlığı değil, gelecek nesillere aktarılan bir vatan sevgisi dersidir.
Bu küçük şehir, Türk Kurtuluş Savaşı'nın en kritik anlarında üstlendiği rolle, "İstiklal Yürüyüşü"nün başlangıç noktası olmuş ve Türk tarihinin en onurlu sayfalarından birine imza atmıştır. İnebolu'nun hikayesi, vatanın bağımsızlığı için hiçbir fedakarlıktan kaçınmayan Türk milletinin asil ruhunun birer yansımasıdır.
9 Haziran 1921 - İnebolu Kahramanlık Günü'nü saygıyla anıyoruz.
0 Yorumlar