1. Sasani – Göktürk Savaşı (M.S. 588 – 589)

Bu savaş Türklerin tarihte aldığı en büyük savaş yenilgilerinden biridir. Savaş, Göktürkler’in Sasani İmparatorluğu’nun topraklarına girmesiyle başlamıştır. İpek Yolu’nda mutlak hakimiyet kurmak isteyen Türkler önce Kuzey Ceyhun topraklarını ele geçirir. Daha sonra Güney topraklarına saldırmaya başlarlar. Savaşta Baga Kağan, Bahram Çubin tarafından bir ok ile öldürülmüştür.

Sasani İmparatorluğu Askeri Gücü:320.000
14.000 piyade

Göktürk Devleti Askeri Gücü: 300.000 (sınıfları bilinmiyor)

Sasani İmparatorluğu: 4.000 asker öldü.

Göktürk Devleti: 280.000 asker öldü.

Göktürkler savaşı kaybedip toprak kaybına uğramışlardır.

***

Birinci Göktürk-Sasani Savaşı (588) Sasaniler ile Batı Göktürk Kağanlığı arasında yapılmıştır.

Türklerin yanında başta Akhunlar olmak üzere vassalları da yer almıştır. İki devlet arasında ki çatışmalar Türkler tarafından İran ülkesi istila edilerek başlamıştır. Peçenek(Oğuz Türk boyu)-Sasani işbirliği sonucunda Göktürk istilaları durdurulmuştur.

Behram Çubin ve Baga Kağan (İran'da Sava Şah olarak bilinir) arasında çatışma
558 senesinde Sasani hükümdarı I.Hüsrev, Akhunlulara son vermek gayesiyle Onoklarla ittifak yaptı. Bu başarılı harekat sonucu Ceyhun nehrinin kuzeyi Türklerin, güneyi ise Sasanilerin kontrolü altına girdi. Buna rağmen Türkler 580'li yılların başından 558 senesine kadar İpek Yolu üzerinde vassalları Akhunlarla birlikte akınlarda ve yağmalarda bulundular.

Bunun üzerine Sasaniler ünlü komutanları Behram Çubin'in önderliğinde seçkin bir ordu oluşturmaya başladılar. (Bu sırada Sasani tahtında IV. Hürmüz bulunmaktadır) Tarihçi Şahbazi'ye göre Behram Çubin'in ordusu 12000 kişilik seçkin Fars askerlerinden müteşekkildi. Müttefik Türk ordusunun kumandanlığını ise Ch'u-lo-hou üstlenmişti. Yapılan savaşların zaferlerinin sahiplerinin kesinliği hakkında bir bilgi yoktur. Sasaniler Gök-Türk'lerin istilalarını durdurması sonucu sırasıyla Balkh'ı (Bactra) ve Herat'ı ele geçirdiler. Çin kaynaklarında adı Ch'u-lo-hou olarak bilinen Batı Türk Kağanı Doğu Göktürk'lere düzenlediği bir sefer sonucunda ölmüştür.