10 Aralık 1877 - Osmanlı tarihinin en kahramanca savunmalarından biri sona erdi. Gazi Osman Paşa'nın komutasında gerçekleştirilen Plevne Savunması, 5 ay boyunca Rus ordusunu durdurarak tarihe altın harflerle yazıldı.
Plevne Neden Bu Kadar Önemliydi?
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Bulgar topraklarında ilerleyen Rus kuvvetleri için Plevne stratejik bir engeldi. Bu küçük kasaba, İstanbul'a giden yolun kapısı konumundaydı. Plevne'nin düşmesi, Rus ordusunun Osmanlı başkentine doğru ilerlemesinin önünü açacaktı.
Osmanlı komutanlığının ilk planı Niğbolu'da Rus ordusunu durdurmaktı. Ancak Rus ana ordusunun Niğbolu'ya girmesi ve Şıpka Geçidi'nin düşmesi bu planı alt üst etti. İşte bu noktada Osman Nuri Paşa, Plevne'de savunma hattı kurma kararı aldı.
Beklenmedik Bir Başarı Hikayesi
Plevne'deki Osmanlı savunması, herkesin beklediğinden çok daha başarılı oldu. General Yuri Şilder-Şuldner komutasındaki Rus birlikleri, Osmanlı ordusunu kuşatma altına aldı. Kuşatmaya Rus generalleri Mihail Skobelev, Nikolay Kridener ve Kral I. Carol'un Rumen askerleri de katıldı.
İlk Zaferler ve Avrupa'nın Şaşkınlığı
Ağustos 1877'de Rus taarruzu geri püskürtülünce, Avrupa kamuoyunda büyük bir şaşkınlık yaşandı. Artık herkes Rusların yenileceğini ve savaşı Osmanlıların kazanacağını konuşmaya başlamıştı. Bu moral üstünlük, Rus ordusunda ciddi bir moralsizlik yarattı.
Eylül ayına gelindiğinde Plevne'deki Osmanlı gücü 40.000 askere ulaşmıştı. Güneydeki Lofça kasabasından sürekli mühimmat ve takviye birlikleri geliyordu.
Kuşatmanın Sıkışması
Rus generalleri durumun ciddiyetini anlayınca, Plevne'yi tam bir kuşatma altına alma kararı aldılar. İlk hedef, Osmanlı birliklerine lojistik destek sağlayan Lofça kasabası oldu.
Kritik Gelişmeler:
- Lofça'nın Kaybı: 3. Plevne Muharebesi'nden hemen önce kaybedildi
- 3. Plevne Zaferi: Lofça'nın kaybına rağmen Osmanlı zaferi ile sonuçlandı
- Çemberin Daralması: Radomirçe ve Teliş Mevziileri'nin düşmesi
- Son Darbe: Gosif Gurko'nun 24 Ekim'de Gorni Dubnik Muharebesi'ni kazanması
Gorni Dubnik'in kaybı, Sofya-Plevne arasındaki tek lojistik yolun kesilmesi anlamına geliyordu. Artık Plevne tamamen yalnızdı.
Son Umutlar ve Büyük Çıkış
Osman Paşa, güneydeki Şıpka Geçidi Muharebeleri'ndeki Osmanlı taarruzlarından umut ediyordu. Bu saldırılar başarılı olursa Plevne'ye yardım gelebilir, hatta Rus ordusu dağılabilirdi.
4 Aralık 1877'de Elena Muharebesi'nde kazanılan zafer, kısa süreli bir umut ışığı oldu. Ancak Maçka yönündeki saldırılar başarısız olunca, son çare olarak 9 Aralık günü yarma harekâtı başlatıldı.
Son Savaş ve Teslim
Gücü tükenen Osmanlı askerleri, son bir gayretle Rus saflarını yarmaya çalıştı. İlk saflar yarıldı, ancak Osmanlı kayıpları çok ağırdı ve Rus gücü çok fazlaydı.
10 Aralık 1877 tarihinde Gazi Osman Paşa, teslim olmayı kabul etmek zorunda kaldı.
Plevne Savunmasının Önemi
Rakamlarla Plevne:
- 5 ay süren kuşatma
- 40.000 Osmanlı askeri
- 35.000 Rus kaybı
- Osmanlı tarihinin en uzun savunmalarından biri
Plevne Savunması, küçük bir kasabanın nasıl büyük bir orduyu durdurabildiğinin mükemmel örneğidir. Gazi Osman Paşa'nın liderliği ve Osmanlı askerinin fedakarlığı, bu savunmayı efsanevi kıldı.
Sonuç ve Etkileri
Plevne'nin düşmesi, İstanbul'un yolunu açtı ve savaşın gidişatını değiştirdi. Ancak bu 5 aylık direniş, Osmanlı askerinin ne denli kahramanca savaşabileceğini tüm dünyaya gösterdi.
Plevne Savunması, sadece askeri bir başarı değil, aynı zamanda bir millet olarak direnme gücümüzün sembolü haline geldi. Gazi Osman Paşa'nın adı, bugün bile cesaret ve fedakarlığın simgesi olarak anılmaktadır.
Bu yazı, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın kritik anlarından birini ele almaktadır. Plevne Savunması hakkında daha detaylı bilgi için tarih kaynaklarımızı inceleyebilirsiniz.
0 Yorumlar