Giriş
Milli Mücadele döneminin en kritik savaşlarından biri olan Birinci İnönü Zaferi, Türk ordusunun kararlılığını ve fedakarlığını gözler önüne seren bir destan niteliğindedir. 9-11 Ocak 1921 tarihleri arasında yaşanan bu muharebenin detaylarını ve önemini inceleyelim.
Savaşın Başlangıcı: 9 Ocak 1921
İnönü kasabasında Türk ve Yunan kuvvetleri karşı karşıya geldiğinde, durum Türk ordusu açısından oldukça zordu. Yunan saldırısının şiddeti karşısında Türk cephesinin bazı bölgeleri açılmış, düşman kuvvetleri İnönü istasyonunun kuzeyine kadar ilerlemeyi başarmıştı.
Kritik Karar Anı
Ordunun yorgun ve cephane sıkıntısı içinde olduğu bu kritik dönemde, Genelkurmay'dan gelen talimat net ti: "Eskişehir'i koruma olanağı yoksa demiryolunu tahrip ederek Afyon-Konya yönünde geri çekilin." Ancak İsmet Paşa, bu emre rağmen farklı bir karar aldı ve Eskişehir'in batısında savaşı kabul etti.
10 Ocak: Direnişin Doruk Noktası
"Her Karış Toprağın Savunulması" Emri
10 Ocak 1921 gecesi, İnönü mevkiinde direnen Türk birliklerine tarihi bir emir verildi: "Her karış toprağın savunulması." Bu emir, savaşın seyrini değiştirecek kararlılığın simgesi oldu.
Aynı dönemde Kütahya'nın güneyinde Ethem kuvvetleri de 61. Tümen'in zayıf kuvvetlerine saldırarak ikinci bir cephe açmaya çalışıyordu.
Kahramanlık Örnekleri
Türk askerleri ölümü hiçe sayarak savaştılar. Bu fedakarlığın en çarpıcı örneklerinden biri pilot Vecihi'nin yaşadıklarıdır. 10 Ocak'ta düşman hatları üzerinde uçarken uçağı isabet alan Vecihi, İnönü istasyonuna inmek zorunda kaldı. İstasyonun düşman elinde olduğunu görünce uçağını yakarak kendini güçlükle kurtardı.
Milletvekillerinin Fedakarlığı
Savaşa katılımın ne denli geniş olduğunu gösteren bir başka örnek ise 8 milletvekilinin er olarak cepheye koşması ve 2 doktor milletvekilinin (Dr. Fuat ve Abidin Beyler) yaralılara bakmak için savaş alanına gelmesiydi.
Nezahat'ın Kahramanlığı
- Alay Komutanı Hafız Halid Bey'in 12 yaşındaki kızı Nezahat'a İstiklal Madalyası verilmesi teklif edilmesi, bu savaşta çocukların bile gösterdiği cesareti ortaya koyar.
11 Ocak: Zafer ve Sonuçları
Hava Koşulları ve Geri Çekilme
10 Ocak'ta hava koşulları son derece kötüleşti. Yoğun sis nedeniyle görüş mesafesi neredeyse sıfırdı. 11 Ocak sabahı nihayet düşmanın çekildiği anlaşıldı. Ancak savaşta büyük kayıplar veren Türk orduları, geri çekilen düşmanı takip edecek güçte değildi.
Yunan Ordusu'nun Vahşeti
Geri çekilirken Yunan kuvvetleri, İnönü'den başlayarak Karağaç, Saraycık, Muratderesi ve Mezit Vadisi'ndeki köyleri yakıp yıktılar. Aksu Deresi Köyü tamamen ateşe verildi. Sivil halka yönelik saldırılar ve tecavüzler yaşandı. Bu durumda halk köylerini terk ederek dağlara sığınmak zorunda kaldı.
İnönü Zaferi'nin Önemi
Birinci İnönü Zaferi, Milli Mücadele'nin gidişatını değiştiren önemli bir dönüm noktası oldu. Bu zafer:
- Türk ordusunun moralini yükseltti
- Dünya kamuoyunda Türk direnişinin ciddiyetini gösterdi
- İsmet Paşa'nın askeri dehasını ortaya koydu
- Milli birlik ve beraberliğin gücünü kanıtladı
Sonuç
İnönü Zaferi, sadece askeri bir başarı değil, aynı zamanda bir milletin bağımsızlık aşkının en güzel örneğidir. "Her karış toprağın savunulması" emriyle başlayan bu direniş, Türk Kurtuluş Savaşı'nın seyrini değiştirdi ve zaferle sonuçlanan bu mücadele, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini attı.
Bu tarihi zafer, günümüzde de bize vatan sevgisi, fedakarlık ve dayanışmanın ne kadar önemli olduğunu hatırlatmaktadır.
Bu yazı, Türk İstiklal Harbi kaynaklarından yararlanılarak hazırlanmıştır.
0 Yorumlar